ομματίδιο ή οφθαλμίδιο

(Βιολ.). Πρωτόγονη μορφή του φωτοδεκτικού οργάνου, που αποτελείται από ένα ή περισσότερα κύτταρα. Υποτυπώδεις μονοκύτταροι οφθαλμοί απαντώνται σε μερικούς έλμινθες (πλατυέλμινθες, δακτυλιοσκώληκες), μαλάκια και χορδωτά (αμφίοξος)· τα πολυκύτταρα o., που απαντώνται σε μεγάλο αριθμό ασπόνδυλων, έχουν διάφορα σχήματα (επίπεδα, λακκώδη, κυστικά) και περιλαμβάνουν ουσιαστικά έναν φακό και ένα ευαίσθητο κυτταρικό στρώμα, τον αμφιβληστροειδή, στον οποίο συχνά προσθέτονται μερικά βοηθητικά τμήματα που τελειοποιούν τη λειτουργία του. Στα αρθρόποδα, τα ο. είναι μερικές φορές τα μόνα όργανα όρασης, αλλά μερικές φορές συνοδεύονται και απο σύνθετους οφθαλμούς. Πολλά έντομα διαθέτουν τρία ο. που βρίσκονται συνήθως στο μπροστινό τμήμα του κεφαλιού, ανάμεσα περίπου στους σύνθετους οφθαλμούς. Οι προνύμφες των εντόμων, που υφίστανται πλήρη μεταμόρφωση, έχουν κατά κανόνα ένα ή περισσότερα ο. σε κάθε πλευρό του κεφαλιού, τα οποία εξαφανίζονται πριν συμπληρωθεί η μεταμόρφωση.